باستان شناسی کتاب مقدس
کتاب باستان شناسی کتاب مقدس، تألیف بسیار مهم پروفسور ایسرائل فینکلشتاین استاد باستان شناسی دانشگاه تل آویو است. این کتاب که جنجالی ترین و پر سروصداترین کتاب قرن گذشته در حوزه باستان شناسی خوانده شده، حاصل بیش از هشت سال تحقیق مؤلف با همکاری پروفسور نیل آشر سیلبرمن استاد مرکز مطالعات تاریخی بروکسل است و مجموعه مهمترین یافته های باستان شناسی در طول یک قرن گذشته در سرزمین
فلسطین و در ارتباط با تاریخ باستانی قوم یهود را در اختیار خوانندگان قرار می دهد و ضمن افشای حقایق مکتوم فراوانی از تاریخ قوم یهود، اشتباه بودن بسیاری از مطالب تورات و دیگر بخشهای عهد عتیق را با دلایل مستدل و بر اساس اسناد باستان شناسی به خوانندگان نشان می دهد. این دو دانشمند، پروفسور فینکلشتاین و همکارش پروفسور سیلبرمن، برای نخستین بار ادعایی بزرگ و شگفت انگیز را در این کتاب مطرح کرده اند، و آن، این است که امروز دانسته های ما در حوزه علم باستان شناسی از تاریخ قوم یهود و سرزمین فلسطین، در حدی هست که بتوانیم تمام مراحل تاریخ این قوم را بر همین اساس، یعنی با تکیه بر یافته های باستان شناسی و نه هیچ چیز دیگر، بازسازی کنیم. به این ترتیب، برخلاف باور مرسوم که همگان معمولاً برای مطالعه تاریخ قوم یهود به کتاب تورات و دیگر بخشهای کتاب مقدس مراجعه می کنند، ما میتوانیم بدون مراجعه به کتاب مقدس، تاریخ کامل دیگری از سرگذشت قوم یهود در اختیار داشته باشیم: یک تاریخ کاملاً متفاوت. این تاریخ کاملاً متفاوت، که در مواردی درستی ادعاهای کتاب مقدس را به کلی زیر سوال می برد، وقتی معیار سنجش صحت و سقم مطالب کتاب مقدس قرار گیرد نتیجه ای بس شگفت دارد: کتاب مقدس یهودیان (عهد عتیق) در شکل کلی و قالب فعلی آن هرگز کتابی وحیانی نیست، بلکه تلفیقی از چند متن قدیمی عبری با بسیاری از افسانه ها، باورها، اساطیر، و حکایات عامیانه ملل باستان است که در حدود قرن هشتم پیش از میلاد در دربار یوشیّا پادشاه یهودا در اورشلیم نوشته شده و دو قرن بعد، در قرن ششم پیش از میلاد به دست کاهنی به نام عزرا به شکل نهایی خود درآمده است. این کتاب را انتشارات سبزان در سال 1394 چاپ و منتشر کرده است. این کتاب (در واقع، همین ترجمه ای که حقیر از آن انجام داده ام) از سوی مرکز انتشارات جهاد دانشگاهی در بیست و دومین جشنواره انتخاب کتاب سال دانشجویی (سال 1394) به عنوان کتاب برگزیده در حوزه تاریخ انتخاب شده است.