با سلام به همه خوانندگان. حدود یک ماه و نیم قبل، یکی از عزیزانی که از خوانندگان وبلاگ بنده بود، در پیامی، از بنده خواست تا درباره متن عربی مناظره مهدی خلیفه عباسی (دوره خلافت: 775-785 م) و تیموتائوس اول پیشوای مسیحیان (دوره پیشوایی: 779-823 م)، توضیحاتی بنویسم، که البته به دلیل مشغله ها، انجام درخواست ایشان تا امروز میسر نشد. همچنان که میدانیم، طبق یک روایت سریانی، تیموتائوس اول اسقف بزرگ مسیحیان در اوایل قرن دوم میلادی، مناظره ای با مهدی خلیفه عباسی داشته است. از این مناظره، یک نسخه سریانی باقی مانده که تمام اطلاعات ما از مناظره مذکور، منحصر به مطالب همین نسخه است. نسخه مذکور را آلفونس مینگانا پژوهشگر مسیحی عراقی، حدود صد سال پیش، از سریانی به انگلیسی ترجمه کرد و ترجمه او، بسیار مورد توجه و استفاده محققان قرار گرفت.
اما باید دانست که از روایت سریانی مناظره مذکور، ترجمه ای به زبان عربی نیز در دست است که نسخه خطی آن با شماره 662 در کتابخانه شرق شناسی بیروت (Bibliothéque Orientale à Beyrouth) نگهداری میشود. این نسخه عربی را لوئیس شیخو دانشمند مسیحی لبنانی در 1921 منتشر کرد، و بعدها، در 1975، فرد دیگری به نام سمیر خلیل سمیر ویرایش انتقادی جدیدی از آن را در کتابی به قلم هانس پوتمان منتشر نمود (بیروت، انتشارات دارالمشرق). این ویرایش، بعداً در سال 1994 در کتابی تحت عنوان دفاعیه های عربی مسیحی در دوره حکومت عباسی (بریل، نیویورک) نشر مجدد یافت. کلاینت هَکِنبورگ (Clint Hackenburg) از دانشگاه اوهایو در آمریکا، در تحقیقی که برای رساله دکتری خود در سال 2009 میلادی انجام داد، نشان داد که نسخه سریانی بر نسخه عربی تقدم زمانی دارد، و نسخه عربی در واقع ترجمه نسخه سریانی مذکور است.
فایل رساله دکتری هکنبورگ را که حاوی کل متن عربی مناظره همراه با ترجمه انگلیسی آن نیز هست، برای استفاده خوانندگان در اینجا قرار میدهم:
دریافت
عنوان: Debate
حجم: 756 کیلوبایت
احمدعلی شیخ