نام احمد در انجیل یوحنا؟!

نام «احمد» در انجیل یوحنا؟!

در سالهای اخیر عده ای با مقایسه کلمه «احمد» در آیه قرآنی مربوط به بشارت حضرت عیسی(ع) به ظهور پیامبر موعود (قرآن کریم، صف: 6) و کلمه «پاراکلتوس» در انجیل یوحنا (یوحنا 14: 26) سعی کرده اند رابطه ای بین آنها برقرار کنند، و این عقیده را به مسلمانان و حتی خود پیغمبر نسبت داده اند که کلمه پاراکلتوس شکل تحریف شده ای از کلمه پریکلوتوس (تقریباً، اما نه دقیقاً، هم معنا با کلمه عربی احمد) بوده است و آیه قرآنی مزبور نیز به همین امر اشاره می کند. به دلیل شهرت فراوان این ادعا لازم دانستیم نکاتی را در این باره تذکر دهیم. البته باید دانست، اینکه ما به تحریف این کلمه در انجیل معتقد نیستیم و به وجود نام احمد (یا ترجمه تقریبی آن، پریکلوتوس) در انجیل یوحنا اعتقاد نداریم به هیچ وجه بدان معنا نیست که ما به دلالت بشارت پارکلتوس در انجیل یوحنا بر پیامبر اسلام هم معتقد نباشیم، زیرا عقیده ما این است که بشارت مندرج در انجیل یوحنا (که در بابهای 14 و 15 و 16 این انجیل آمده) حتی با همان کلمه پاراکلتوس هم قابل تطبیق بر پیامبر اسلام است و اساساً حضرت محمّد(ص) تنها پیامبری است که نشانه های ذکرشده در بشارت مذکور بر او منطبق است. بنابراین، ما در انطباق بشارت انجیل یوحنا بر حضرت محمّد(ص) ابداً بحثی نداریم و تنها میخواهیم ببینیم که آیا علاوه بر نشانه ها، نام صریح ایشان نیز در انجیل وجود داشته است یا خیر. امیدواریم خوانندگان این وبلاگ، به تفاوت این دو موضوع کاملاً توجه کنند و ما را به انکار دلالت بشارت انجیل بر پیامبر اسلام متهم نسازند. 

بحث وجود نام صریح پیغمبر اسلام در انجیل یوحنا بحثی بسیار مفصل و پرحاشیه است و جزئیات علمی مربوط به نوع استدلالات و همچنین اسناد تاریخی آن خیلی زیاد است، از همین رو در اینجا تنها به بیان مهمترین نکات (البته آن هم به طور مختصر) اکتفا کرده و خوانندگان علاقه مند را برای اطلاعات بیشتر، به مطالعه اصل کتاب حواله می دهیم (منظور، کتاب اینجانب با عنوان ادیان ابراهیمی و مسأله پیامبر موعود است که این موضوع در یکی از پیوستهای انتهای آن آورده شده است).

نکته اول، این است که نام احمد در صدر اسلام هرگز به عنوان نام مشهور برای پیغمبر اسلام شناخته نشده است. هرچند وجود این نام در قرآن ما را متقاعد میکند که واقعاً پیامبر اسلام چنین نامی هم داشته، اما با چشم پوشی از آیه قرآنی سوره صف (صف: 6) سایر روایات موجود در این باره بسیار ضعیف هستند و اگر کتاب گنزا ربّا (کتاب مقدس صابئین مندایی، نوشته شده در حدود قرن هشتم میلادی) از آن حضرت با نام «اهمط» (که تداعی همان نام «احمد» است) یاد نکرده بود امروز ما هیچ سند برون دینی که اطلاق این نام به آن حضرت را ثابت کند در اختیار نداشتیم (مراجعه کنید به: ادیان ابراهیمی و مسأله پیامبر موعود، صفحات 215 و 216).

نکته دوم، آن است که عالمان قدیم مسلمان، هرگز مدعی تحریف در انجیل نبوده اند و همان کلمه پاراکلتوس معروف در انجیل یوحنا را، البته به اشتباه، به معنی احمد و محمد می داسته اند. در آثار هیچ یک از عالمان مسلمان حتی یک کلمه که بر تحریف انجیل در مورد واژه پاراکلتوس دلالت کند وجود ندارد، و این ادعا که اصل کلمه پاراکلتوس به شکل پریکلوتوس و به معنی احمد بوده که بعداً تحریف شده، تنها در یکی دو قرن اخیر و با تکیه بر نوشته های دانشمندان اروپایی بعد از قرن هجدهم میلادی وارد منابع اسلامی شده است (همان منبع، صفحات 216-222؛ و 229-235).

نکته سوم، آن است که آیه قرآنی صفّ: 6 فقط یک اشاره غیرمستقیم به بشارت پاراکلتوس در انجیل یوحناست و نه یک اشاره مستقیم. در واقع، این فرض که نام پیغمبر به صورت ترجمه یونانی پریکلوتوس در انجیل یوحنا وجود داشته و آیه قرآنی مذکور هم میخواسته به ترجمه عربی همین کلمه در انجیل یعنی احمد اشاره کند، فرض درستی نیست. بر این نظر که آیه قرآنی مورد بحث ارتباط مستقیم به بشارت انجیل یوحنا و کلمه پاراکلتوس (یا پریکلوتوس) ندارد دلایل قابل تأملی از سوی نویسنده اقامه شده که مهمترین آنها عبارتند از: تفاوت در مخاطبان (در آیه قرآن، همه بنی اسرائیل یعنی یهودیان مخاطب حضرت عیسی هستند در حالی که در انجیل یوحنا این بشارت فقط خطاب به حواریون و آن هم در گوشه خلوت یک باغ مطرح شده)، تفاوت در واژه کلیدی (اینکه نه پاراکلتوس و نه پریکلوتوس هیچ کدام ترجمه دقیق کلمه احمد که در قرآن آمده، نیستند)، ناهماهنگی با متن (وجود عبارت «پاراکلتوس دیگر» نشان می دهد که واژه پاراکلتوس در این بشارت مفهوم عام دارد نه خاص، و نمی توان آن را به عنوان نام شخص در نظر گرفت)، و فقدان نسخه های شاهد (یعنی با وجود اینکه تا کنون بیش از پنج هزار نسخه خطی مختلف از انجیل یوحنا از قرون پیش از اسلام به زبان یونانی و سایر زبانها به دست آمده، اما هیچ نسخه ای از آن تا به حال یافت نشده که حاوی کلمه پریکلوتوس یا احمد باشد). (همان منبع، صفحات 224-228).

نکته چهارم آن است که، بررسی اسناد تاریخی نشان می دهد که اصل این فرض که مسلمانان کلمه پاراکلتوس در انجیل یوحنا را تحریفی از کلمه پریکلوتوس به معنی احمد می دانند یک فرض اشتباه است که ناشی از مطالعه غیردقیق نوشته های مسلمانان از سوی دانشمندان اروپایی قرن هجدهم است، و اگر آنها آثار مذکور را با دقت بیشتری مطالعه میکردند هرگز مرتکب این استنباط خطا نمی شدند. ظاهراً اولین کسی که چنین تصوری پیدا کرده، جرج سِیل دانشمند انگلیسی است که از بعضی نقل قولهای غیرمستقیم چند دانشمند اروپایی از انجیل برنابا دچار چنین تصوری گردید و آن را در مقدمه ترجمه انگلیسی خود از قرآن و همچنین در پاورقی های تفسیری خود بر آن ذیل آیه قرآنی صف: 6 مطرح کرد، و البته خود او بعداً اعتراف کرد که در زمان طرح این ادعا هنوز شخصاً هیچ کدام از نسخه های انجیل برنابا را ندیده بوده است (همان منبع، صفحات 229-235).

البته من در اصل کتاب خود، ادیان ابراهیمی و مسأله پیامبر موعود، نکات فوق را با دلایل متعدد و توضیحات بسیار بیشتری آورده ام، و در اینجا فقط اشاره بسیار مختصری به آنها نمودم. در اینجا صفحه ای از کتاب را که به چگونگی طرح ادعای تحریف در انجیل یوحنا از سوی جرج سیل پرداخته در اختیار خوانندگان قرار می دهم، و علاقه مندان میتوانند برای اطلاعات بیشتر درباره این موضوع، به اصل کتاب مراجعه کنند: